برای شرکت در یک دوره‌ی دو هفته‌ای با موضوع «اسلام و اروپا» آمده‌ام سارایو. دوره توسط موسسه بین‌المللی اندیشه اسلامی (IIIT) برگزار می‌شود. مقر اصلی این موسسه در امریکا است و چندین شعبه در کشورهای مختلف جهان دارد. 

دو نکته از چهار روز اول:

۱. اساتیدی که برای سخنرانی آمده‌اند همگی تاکنون به شدت مخالف اسلام حکومتی بوده‌اند. هرچند در سخنرانی‌های رسمی تا حدودی با احتیاط حرف می‌زدند اما در صحبت‌های غیر رسمی که باهاشان داشتم بی‌باکانه‌ اساسا با ایده‌ی حکومت دینی مخالفت می‌کردند. هرچند همه تاحدودی نسبت به اسلاموفوبیا موضع داشتند اما آنرا زاییده توطئه نمی‌دانستند و معتقد بودند که عمل‌کرد بد خود مسلمان‌ها منجر به موضع منفی جهان نسبت به اسلام شده است و اگر قرار است تغییری صورت پذیرد مسلمان‌ها باید خودشان را عوض کنند. 

۲. ۲۵ نفر در دوره شرکت می‌کنند. میانگین سن شرکت‌کنندگان در حدود ۳۰ سال است. به جز یک نفر از صربستان و یک نفر از بلغارستان که به اسلام تغییر دین داده اند بقیه از نسل دوم مسلمانان مهاجر به اروپا هستند، یعنی کسانی که در کشورهای مختلف اروپایی به دنیا آمده و بزرگ شده اند. همگی سُنی هستند و به جز چند نفر محدود بقیه مسلمان جدی‌اند . از دخترهای شرکت کننده که تقریبا نیمی از جمعیت هستند فقط چهار نفر حجاب ندارند. شرکت‌کنندگان اکثرا مدرک فوق لیسانس دارند و تعدادی هم دانشجوی دکترا هستند. همگی در رشته‌های مختلف علوم انسانی. 

نکته جالب اینکه تمام کسانی که باهاشان تا حالا صحبت کرده‌ام به شدت علیه سلفی‌گری و وهابیت اند و شدیدا مخالف عملکرد عربستان و اساسا داعش و طالبان و القاعده را مسلمان نمی‌دانند. به نوعی اکثر شرکت‌کنندگان چیزی شبیه نوگرایان دینی خودمان هستند. کسانی که معتقدند اسلام نیاز به یک رنسانس اساسی دارد. 

پ.ن: دو هفته زندگی تمام مدت با ۲۵ نفر مسلمان سنی مذهب معتقد تجربه جالبی است. هر لحظه‌اش برایم آموزنده است و تلاش می کنم تا می‌توانم بیشتر با عقایدشان آشنا شوم.